منبع روایات : ابوجعفر محمد بن یعقوب الکلینی ، الکافى جلد 1 صفحه 256 ، دارالکتب العلمیة تهران ، 1365 هـ ش

1- عِدّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُعَمّرِ بْنِ خَلّادٍ قَالَ سَأَلَ أَبَا الْحَسَنِ ع رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ فَارِسَ فَقَالَ لَهُ أَ تَعْلَمُونَ الْغَیْبَ فَقَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع یُبْسَطُ لَنَا الْعِلْمُ فَنَعْلَمُ وَ یُقْبَضُ عَنّا فَلَا نَعْلَمُ وَ قَالَ سِرّ اللّهِ عَزّ وَ جَلّ أَسَرّهُ إِلَى جَبْرَئِیلَ ع وَ أَسَرّهُ جَبْرَئِیلُ إِلَى مُحَمّدٍ ص وَ أَسَرّهُ مُحَمّدٌ إِلَى مَنْ شَاءَ اللّهُ‏

ترجمه :

معمربن خلاد گوید مردى از اهل فارس بحضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام عرض کرد: شما علم غیب می دانید ؟ امام سخن جدش ابوجعفر محمد الباقر را فرمود: چون علم الهى براى ما گشوده شود بدانیم و چون از ما گرفته شود ندانیم، علم راز خداى عزوجل است که آنرا با جبرئیل در میان گذارد و جبرئیل آنرا بمحمد به راز گوید و محمد به هر که خواهد گوید.

 2- مُحَمّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عَبْدِ اللّهِ بْنِ مُحَمّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِیّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ سَدِیرٍ الصّیْرَفِیّ قَالَ سَمِعْتُ حُمْرَانَ بْنَ أَعْیَنَ یَسْأَلُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِ اللّهِ عَزّ وَ جَلّ بَدِیعُ السّماواتِ وَ الْأَرْضِ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنّ اللّهَ عَزّ وَ جَلّ ابْتَدَعَ الْأَشْیَاءَ کُلّهَا بِعِلْمِهِ عَلَى غَیْرِ مِثَالٍ کَانَ قَبْلَهُ فَابْتَدَعَ السّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ وَ لَمْ یَکُنْ قَبْلَهُنّ سَمَاوَاتٌ وَ لَا أَرَضُونَ أَ مَا تَسْمَعُ لِقَوْلِهِ تَعَالَى وَ کانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ فَقَالَ لَهُ حُمْرَانُ أَ رَأَیْتَ قَوْلَهُ جَلّ ذِکْرُهُ عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلى‏ غَیْبِهِ أَحَداً فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِلّا مَنِ ارْتَضى‏ مِنْ رَسُولٍ وَ کَانَ وَ اللّهِ مُحَمّدٌ مِمّنِ ارْتَضَاهُ وَ أَمّا قَوْلُهُ عالِمُ الْغَیْبِ فَإِنّ اللّهَ عَزّ وَ جَلّ عَالِمٌ بِمَا غَابَ عَنْ خَلْقِهِ فِیمَا یَقْدِرُ مِنْ شَیْ‏ءٍ وَ یَقْضِیهِ فِی عِلْمِهِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَهُ وَ قَبْلَ أَنْ یُفْضِیَهُ إِلَى الْمَلَائِکَةِ فَذَلِکَ یَا حُمْرَانُ عِلْمٌ مَوْقُوفٌ عِنْدَهُ إِلَیْهِ فِیهِ الْمَشِیئَةُ فَیَقْضِیهِ إِذَا أَرَادَ وَ یَبْدُو لَهُ فِیهِ فَلَا یُمْضِیهِ فَأَمّا الْعِلْمُ الّذِی یُقَدّرُهُ اللّهُ عَزّ وَ جَلّ فَیَقْضِیهِ وَ یُمْضِیهِ فَهُوَ الْعِلْمُ الّذِی انْتَهَى‏ إِلَى رَسُولِ اللّهِ ص ثُمّ إِلَیْنَا

ترجمه :

 سدیر صیرفى گوید: شنیدم که حمران بن اعین از امام باقر علیه‏السلام راجع بقول خداى عزوجل "خداون ایجاد کننده آسمانها و زمین است ... " مى‏پرسید. امام فرمود: خداى عزوجل همه چیز را با علمش ایجاد کرد، بدون آنکه نمونه قبلى داشته باشد، آسمانها و زمینها را آفرید در صورتیکه پیش از آن آسمان و زمین نبود، مگر نمى‏شنوى گفتار خودش را " و عرش خدا روى آب بود " . حمران عرض کرد بفرمائید معنى گفتار خداوند که فرمود "خدا غیب میداند و کسى را بر علم غیب خود آگاه نکند" امام علیه السلام دنبال آیه را فرمود: " مگر پیغمبرى که مورد پسند او باشد " بخدا که محمد از پسندیدگان او بود و اما اینکه فرماید: "خدا غیب مى‏داند" همانا خداى عزوجل عالم است به آنچه از خلقش غایب است نسبت به آنچه در علمش تقدیر میکند و حکم مى‏دهند پیش از آنکه آنرا بیافریند، اى حمران، این علم نزد او نگهداشته است و نسبت به آن مشیت دارد، هرگاه بخواهد طبق آن حکم دهد و آنرا بمورد اجرا گذارد و گاهى نسبت به آن بدا حاصل شود به مورد اجرایش نگذارد و اما علمى که خداى عزوجل آنرا نقدیر و حکم و امضاء فرموده علمیست که اولا پیغمبر صلى الله علیه و آله و سپس بما رسیده است.

4- أَحْمَدُ بْنُ مُحَمّدٍ عَنْ مُحَمّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیّ‏ٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُصَدّقِ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ عَمّارٍ السّابَاطِیّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللّهِ ع عَنِ الْإِمَامِ یَعْلَمُ الْغَیْبَ فَقَالَ لَا وَ لَکِنْ إِذَا أَرَادَ أَنْ یَعْلَمَ الشّیْ‏ءَ أَعْلَمَهُ اللّهُ ذَلِکَ‏

ترجمه :

 عمار ساباطى گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم که آیا امام غیب میداند؟ فرمود: نه، ولى هرگاه بخواهد چیزى را بداند خدا آنرا به او بیاموزد.

نکته : سند هر سه روایت صحیح است .