شبهه :

در تاریخ طبری آمده است که حسن و حسین دو فرزند علی بن ابی طالب در حمله به ایران و فتح خراسان و طبرستان حضور داشتند . آیا صحت دارد ؟
چون در این حملات ، جنایات زیادی روی داد .

پاسخ :

اولاً نبرد قادسیه با تحریک و شرارت از سوی سپاه ساسانی آغاز شد . ( که به زودی اسنادش ارائه خواهد شد ) و در حمله به اعراب به ایران جنایات در حد وسیعی رخ نداد . بله به صورت پراکنده و بر خلاف آموزه های اسلامی تخلفات و جنایاتی رخ داد که ما هم آن رامحکوم میکنیم .  اما باید دقت داشته باشیم که بنا بر نظر پژوهشگران ، نبرد قادسیه در سال 15 هجری ( و این حدود ) رخ داد . یعنی در زمانی که امام حسن و امام حسین 10 – 11 ساله بودند ! مسلماً کودک 10 – 11 ساله نه نیروی جنگیدن دارد و نه توان جنایت کردن ! گذشته از اینکه هیچ سند معتبر تاریخی وجود ندارد که نشان دهد امام حسن و امام حسین در نبرد قادسیه ( جنگ ساسانیان و اعراب ) حاضر بوده باشند . در نتیجه حضور آنان در این نبرد ، سنداً و عقلاً منتفی است . اما در مورد حمله به طبرستان عرض کنم بسیاری از پژوهشگران بر اساس اسناد تاریخی معتقدند که هیچ جنگ و خشونتی در طبرستان رخ نداد بلکه اعراب با حکومتهای محلی طبرستان صلح کردند و ما هم اسناد این صلح را به زودی بیان میکنیم . ( مسلمان شدن مردم طبرستان هم ، نه براساس حمله و اجبار اعراب ، بلکه به واسطه ی نهضت فرهنگی  تبلیغی سادات علوی بود )

اما در مورد فتح خراسان و گرگان ( نواحی مرزی طبرستان ) ؛

در برخی اسناد تاریخی این طور آمده است که امام حسن و امام حسین در آن نبرد حاضر بودند . ما این اسناد را بیان میکنیم و سپس بی اعتباری این گفته ها را بر اساس دلایل عقلی و تاریخی بررسی میکینیم و اثبات می کنیم . 

اما کلام طبری :

متن عربی :

حدثنی عمر بن شبة قال حدثنی علی بن محمد عن علی بن مجاهد عن حنش بن مالک قال غزا سعید بن العاص من الکوفة سنة ثلاثین یرید خراسان ومعه حذیفة بن الیمان وناس من أصحاب رسول الله صلى الله علیه و سلم ومعه الحسن والحسین وعبدالله بن عباس وعبدالله بن عمر وعبدالله بن عمرو بن العاص وعبدالله بن الزبیر 

ترجمه :

عمر بن شبـة برای ما نقل کرد که از قول علی بن محمد و او هم از قول علی بن مجاهد بن مسلم و او نیز از حنش بن مالک شنید که سعید بن عاص در سال 30 ( زمان حکومت عثمان ) از کوفه به سمت خراسان حرکت کرد و به همراه او حذیفة بن یمان ، و برخی از اصحاب رسول الله همچون حسن و حسین و عبدالله بن عباس ، و عبدالله بن عمر و عبدالله بن عمرو عاص و عبدالله بن زبیر بودند .

سند :

تاریخ طبری ج 2 ص 607 ، دار الکتب العلمیة ، بیروت ، چاپ اول ، 1407 هـ ق 

اما علت ضعف سند این روایت :

همانطور که بیان شد طبری خود هیچ گاه این روایت را تأیید نکرد . بلکه گفت عمر بن شبة از قول علی بن محمد ( مجهول ) و او نیز از قول علی بن مجاهد بن مسلم و او نیز از حنش بن مالک چنین نقل کرده اند .

جالب است که بدانیم عمر بن شبة متوفای 262 هـ در سامرا جزو علمای مرتبط با بنی العباس بود .

تذکرة الحفاظ ( مؤلف : محمد بن أحمد بن عثمان الذهبى ) ج 2 ص 77 ، ناشر: دار الکتب العلمیة بیروت ، چاپ اول

و جالب تر اینجاست که عمر بن شبة این روایت را از زبان علی بن مجاهد بن مسلم نقل کرده است . اما علی بن مجاهد بن مسلم کیست ؟

ابن حجر عسقلانی از بزرگان اهل سنت در مورد این شخص میگوید :

از علی بن مجاهد بن مسلم ، ضعیف تر و بی اعتبار تر کسی نیست  ...

خطیب بغدادی میگوید :

علی بن مجاهد بن مسلم از کسانی بود که روایت جعل میکردند ! بزرگان اهل سنت او را دروغگو می دانند و در بی اعتباری او شکی نیست .

تاریخ بغداد ( مؤلف : أحمد بن علی أبو بکر الخطیب البغدادی )  ج 12 ص 106 ،ناشر : دار الکتب العلمیة بیروت

می بینیم که راویان این روایت ( که خود طبری هم ابداً این روایت را تأیید نکرد ) جزو جعل کنندگان روایات ، دروغگویان و از درباریان بنی امیه و بنی العباس بودند !

دقت داشته باشیم که بنی امیه و بنی عباس سعی می کردند با استفاده از علمای درباری و جعل روایت علیه امامان شیعه آنان را شریک در رفتارهای زشت خود معرفی کنند .

نکته ی جالب تر اینجاست که طبری پس از نقل این روایت ، دوباره این روایت را در صفحه بعد آورد و دوباره اسامی حاضرین در این نبرد را بیان کرد اما نام امام حسن و امام حسین را نیاورد !!!

تاریخ طبری ج 2 ص 608  ، دار الکتب العلمیة ، بیروت ، چاپ اول ، 1407 هـ ق 

تاریخ طبری ( ترجمه: ابو القاسم پاینده‏ ) ج‏ 5 ص 2116 ، ناشر : اساطیر ، تهران‏،  چاپ پنجم‏ ، 1375 هـ ش

بلاذری نیز در فتوح البلدان این روایت را نقل کرده است ( گذشته از پاسخ بالا که ارائه کردیم  ) اما جالب اینجاست که او خودش هم این روایت را قبول نداشت . چون در مورد روایت چنین گفت

«  گویی برخی چنین گفته اند »

یعنی خودش هم با تردید حرفش را زده است . و خودش هم این روایت ( حضور امام حسن و امام حسین در حمله به ایران ) را باور نداشت

توجه داشته باشیم چند نفر دیگر از علمای اهل سنت نیز این مسئله را نقل کردند ،که البته سخنشان برگرفته از همین راوی نا معتبر است

پس تا اینجا بیان شد که که این روایت معتبر نیست . چون سند آن نامعتبر است و در ثانی خود طبری و بلاذری و ... هم این روایت را قبول نداشتند

اما دلایل عقلی بر عدم حضور امام حسن و امام حسین در حمله به ایران

  اول : حمله و تجاوزگری جایی در اسلام ندارد . کلیک کنید   

دوم : امام علی و فرزندانش حکومت عمر بن خطاب را نامشروع میدانستند . چگونه ممکن است که آنان حکومتی را نامشروع بدانند اما برای قدرت گرفتن آن به آب و آتش بزنند ؟؟؟   

در پایان

به فرض محال که امام حسن و امام حسین در این جنگ حاضر بودند ؛ اما باید بدانیم حضور یک شخص در یک مکان لزوماً به معنای تأیید دیگر افراد و رفتارهای آن افراد نیست . چه بسا من یا شما به دلیلی خاص در جایی حاضر باشیم که حاضرین و رفتارهای آنان مورد تأییدمان نباشند . والسلام علی من اتبع الهدی

کلمات کلیدی : آیا امام حسن و امام حسین در حمله به ایران حاضر بودند ؟ حضور امام حسن و امام حسین در فتح طبرستان ؟ حضور امام حسن و امام حسین در حمله به ایران و جنگ قادسیه ؟